شناسنامه امام حسن مجتبی (ع)
ولادت امام حسن(ع)
امام حسن (ع) در15 ماه مبارک رمضان سال سوم هجرت در مدینه متولد شد [1] پیغمبر اکرم (ص) به فرمان پروردگار نام "حسن "بر او نهاد. هفتسال و اندی از عمر جد خود را درک نمود و در آغوش مهر آن حضرت بسر برد و پس از رحلت پیغمبر اکرم (ص) که با رحلت حضرت فاطمه(س)، سه ماه یا شش ماه بیشتر فاصله نداشت، تحت تربیت پدر بزرگوار خود قرار گرفت.امام مجتبی (ع) شباهت بسیاری به رسول خدا (ص) داشت. شاید در همان روزهای آغازین حیات مبارکش بود که پیامبر خاتم (ص) با نظاره جمال و کمال او فرمود: «أشبهتَ خَلقی و خُلقی؛ تو از لحاظ آفرینش و خوی (صورت و سیرت) مانند من هستی.»
ویژگی های ظاهری امام حسن(ع)
ابن صبّاغ مالکی، در زیبایی صورت و اعضای حسن بن علی(ع)می نویسد: رنگ چهره حسن بن علی(ع)سفید آمیخته با سرخی بود؛ چشمانش سیاه، درشت و گشاده؛ گونه هایش هموار، موی وسط سینه اش نرم؛ موی ریشش پر و انبوه؛ پشت گوشش پرمو؛ گردن آن حضرت کشیده، برّاق همچون شمشیری از نقره؛ مفاصلش درشت و دوشانه اش پهن و دور از یکدیگر بود؛ انسانی چهارشانه، میانه قد و نمکین که نیکوترین صورت را داشت؛ ریش خود را با رنگ سیاه خضاب می کرد؛ مویش پرچین و کوتاه و قامتش رسا بود [2].
کنیه و القاب امام حسن(ع)
از جمله آداب و سنتهای ولادت نوزاد پس از نامگذاری، تعیین کنیه برای اوست. کنیه آن حضرت بر طبق روایات بسیاری «ابو محمد» بوده و کنیه دیگری نداشته است .و اما القاب آن حضرت بدین شرح است: سبط، زکی، مجتبی، سید، تقی، طیب، ولی ...
و مرحوم اربلی در کتاب کشف الغمة پس از نقل کنیه و القاب آن حضرت از روی کتابهای اهل سنت گفته است: مشهورترین این القاب«تقی»است و بهترین و شایستهترین آنها همان است که رسول خدا(ص)او را بدان ملقب فرمود و آن«سید»است . [3]
خانواده امام حسن(ع)
در خصوص تعداد همسران آن حضرت، بسیاری از مورّخان راه افراط را پیش گرفته اند و فرسنگها از حقایق و واقعیتها فاصله گرفتهاند. از این رو برماست که به بررسی و تحقیق بپردازیم؛ تا در حدّ امکان، حقایق مجهول آشکار گردد. اندک تأملی در تاریخ، نشان میدهد که هیچ گونه گزارش معتبری از علی(ع) و خود امام حسن(ع) و دیگر امامان معصوم (ع) در خصوص همسران آن حضرت نرسیده است. روایات و گزارشهایی را که به علی (ع) منتسب کردهاند، فقط صرف انتساب است، آن هم بعد از قرن یکم هجری؛ که خود این فاصله زمانی، اعتبار این اخبار را مخدوش میکند. و مهمتر اینکه اگر چنین چیزی در مورد امام حسن (ع) حقیقت داشت، دستگاه تبلیغاتی بنیامیه، به سرکردگی معاویة بن ابیسفیان، به سادگی از کنار آن نمیگذشت ، و بدون تردید در راستای مخدوش نمودن چهره امام(ع) ، از آن بهره میجستند. چنان که این کار سابقه هم دارد؛ به طوری که پدر بزرگوارش علی(ع) را در نظر مردم شام بینماز جلوه داده بودند.
در خصوص عدد فرزندان امام حسن(ع) در روایات شیعه و اهل سنت اقوال متعددی دیده میشود، شیخ مفید(ره) فرموده است: فرزندان حسن(ع)پانزده پسر و دختر بودند(بدین ترتیب: )زید و دو خواهرش: ام الحسن و ام الحسین، و مادر این سه، ام بشیر دختر ابی مسعود عقبة بن عمرو بود، حسن بن حسن و مادرش خولة دختر منظور فزاری بود، عمرو بن حسن و دو برادرش قاسم و عبد الله و مادرشان ام ولد بود، عبد الرحمن بن حسن و او نیز مادرش ام ولد بود، و حسین بن حسن که به اثرم ملقب بود، و برادرش طلحه و خواهر این دو فاطمه، و مادرشان ام اسحق دختر طلحة بن عبید الله تیمی است، و ام عبد الله و فاطمه و ام سلمه و رقیه دختران آن حضرت(ع)که از مادرهای مختلف بودند .
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها
[1] مناقب ابن شهر اشوب،ج 4،ص 28. اصول کافی،ج 1،ص 461.
[2] سیدمحسن امین، أعیان الشیعة، ج1، ص563
[3] بحار الانوار، ج 43، ص 255.
ارسال پست